بررسی جایگاه تولیدکنندگان پوشاک در شکل‌دهی به فرهنگ ایرانی-اسلامی (با رویکرد الماس فرهنگی)

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس. دانشکده هنر.دانشگاه الزهرا.تهران.

2 استاد گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر الزهرا

3 دکترای پژوهش هنر دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

در دهه‌های پس از انقلاب اسلامی ‌ایران، مد لباس و پوشش علی‌رغم پیشینه تاریخی، از یک‌سو با منطق اقتصادی و از سوی دیگر با ملاحظات اجتماعی و سیاسی ویژه‌ای روبرو بوده که آن‌را با چالش‌های فراوانی مواجه ساخته است. براین اساس، نهادهای اجتماعی بر آن شدند تا با فعالیت‌های تبلیغاتی و فرهنگی، به هویت و فرهنگ جامعه سمت و سو بخشند. هدف از تدوین پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش اساسی است که تولیدکنندگان پوشاک به‌عنوان یک نهاد اجتماعی تأثیرگذار تا چه حد در ایجاد و حفظ فرهنگ پوشش ایرانی-اسلامی در جامعه نقش دارند؟. روش این پژوهش کیفی، توصیفی- تحلیلی و متشکل از دو تکنیک اسنادی و میدانی است. نتایج حاکی از این است که با سرعت گرفتن تغییر و تحولات دنیای امروز، در کنار پیشرفت و افزایش فناوری‌های مرتبط با مد و پوشاک فرصت‌های زیادی برای عوامل مرتبط و اثرگذار بر پوشاک از جمله تولیدکنندگان فراهم شده است و آن‌ها می‌توانند با تغییر در شیوه‌های تولید و طرح‌ها، به فرهنگ و هویت جامعه سمت و سو بخشند. دست‌یابی به فرآیند ارزش‌محور در مداخله عوامل زمینه-ساز نتیجه نهائی پژوهش است که برمبنای آن بکارگیری تمامی پتانسیل‌های موجود برای تغییر فرهنگ استفاده از پوشاک ایرانی-اسلامی ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the position of clothing manufacturers in shaping Iranian-Islamic culture (with cultural diamond approach(

چکیده [English]

In the decades after the Islamic Revolution of Iran, fashion and clothing, despite their historical background, faced economic logic on one hand and special social and political considerations on the other, which has made them face many challenges. Accordingly, social institutions decided to direct the identity and culture of the society through propagation and cultural activities. The purpose of this study is to answer the basic question to what extent clothing manufacturers as an influential social institution play a role in creating and maintaining the culture of Iranian-Islamic clothing in society? The method of this research is qualitative, descriptive-analytical and consists of two documentary and field techniques. The results show that with the acceleration of changes and developments in today's world, along with the development and increase of technologies related to fashion and clothing, many opportunities have been provided for related and influencing factors on clothing, including manufacturers, and they are able to direct the culture and identity of the society by changing the production methods and designs. Achieving a value-based process in the intervention of underlying factors is the final result of the research, based on which it is necessary to use all available potentials to change the culture of using Iranian-Islamic clothing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production
  • Clothing
  • Iranian-Islamic Culture
  • Cultural Diamond Approach

مراجع

  1. آدمیان، مرضیه و همکاران، تحلیل جامعه­شناختی سبک پوشش زنان، مجله زن و جامعه،1391، 3(4)، 186 - 161.
  2. آزبورن، ریچارد و وان لون، بورین، جامعه­شناسی، ترجمه، رامین کریمیان، تهران، نشر شیرازه، 1378.
  3. بابایی، پروین و اکبری، فاطمه، بازنمایی عوامل مؤثر بر شکل­گیری سبک پوشاک ایرانیان، فصلنامه فرهنگ مردم ایران،1393، 38(39)، 26 - 9.
  4. برات دستجردی، نگین، بررسی نقش شبکه­های سایبری بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه اصفهان، مجله جامعه­شناسی کاربردی،1393، 2(25)، 170 - 159.
  5. جنکنز، چارلز، پست مدرنیسم چیست؟، ترجمه، فرهاد مرتضایی، تهران، نشر مرندیز، 1374.

6. خورشیدیان، رائیکا، سوخکیان، هدایت، چوپانکاره، وحید، اژدری، علیرضا و امامی، جمشید، نقش رسانه­ها در هدایت فرهنگ عمومی (بررسی جریان مد در جامعه)، نشریه رسانه و فرهنگ،1393، 4(2)، 89 - 73.

7. خوشبخت، رؤیا، بررسی میزان پیروی مشتری تولیدکنندگان پوشاک زنان ایرانی از رنگ سال پنتون (لباس مجلسی)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر و معماری اردکان، گروه طراحی پارچه و لباس، 1396.

  1. راودراد، اعظم، جامعه شناسی اثر هنری، پژوهشنامه فرهنگ و ادب، 1386، 2، 92 - 66.
  2. زارع، مرضیه و رهبرنیا، زهرا، نگاهی جامعه‌شناسانه به مفهوم لباس در هنر معاصر با تکیه بر آرا بوردیو، پژوهش‌های جامعه شناسی معاصر، 1395، 5(9)، 29 - 1.

10.سیاحی، ساره، مؤلفه­های اسلامی در تن پوش ایرانیان پس از اسلام تا اواخر صفویه، پایان­نامه کارشناسی هنر، طراحی لباس، تهران، دانشگاه الزهراء، دانشکده هنر، 1395،

11.عیوضی، زهره، باقری عبدالعلی و آقابابایی، احسان، بررسی عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر سلیقه مخاطب باتوجه‌به طراحی گرافیک (مورد مطالعه ‌موردی: دستمال کاغذی)، دوفصلنامه علمی پژوهش هنر، 1395، ۶ (۱۲)، 63 - 53.

  1. کریمی مله، علی، بلباسی، میثم و جوادقربی، سیدمحمد، عناصر فرهنگی هویت جمهوری اسلامی ایران؛ نمونه کاوی سند «مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان»، فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، 1397، 7(25)، 282 - 252.
  2. الکساندر، ویکتوریا، جامعه­شناسی هنرها (ترجمه اعظم راودراد)، تهران، فرهنگستان هنر، 1393.
  3. گل‌محمدی، احمد، هویت ملی و جهانی شدن، تهران، نشر نی، 1381.
  4. محمد پور، احمد و رضایی، مهدی، درک معنایی پیامدهای ورود نوسازی به منطقۀ اورامان کردستان ایران به شیوۀ پژوهش زمینه­ای، مجله جامعه­شناسی ایران، 1387، 9(1)، 33 - 3.
  5. مختاری، مریم، رجایی، محمد صادق و میرفردی، اصغر، شناخت و تبیین تعیین­کننده­های فرهنگی جهت­گیری پوششی زنان، فصلنامۀ زن و جامعه، 1397، 9(33)، 150 - 120.
  6. مریدی، محمدرضا و رهگذر، فائزه، تحولات زیباشناختی مد لباس در ایران پس از انقلاب اسلامی، مجله مبانی نظری هنرهای تجسمی، 1395، 1(2)، 107 - 95.
  7. وبلن، تورستین، نظریه طبقه مرفه، فرهنگ ارشاد، تهران، نشر نی، 1383.
    1. Alexander, V. Socilogy of the Arts: Exploring Fine and popular Forms. London: Blackwell publishing, 2003.
    2. Douglas, M. and Isherwood, B, The World of Goods. London: Routledge, 1996.
    3. Ghanbari, S. Reviews the evolution of the discourse of the veil in the Iranian press 70. Thesis in M. A Sciences and Economics College. Alzahra University, 2007.
    4. Holmberg, J. The female fashion consumer behavior: From the perspective of the shop Fever in Gothenburg. Bachelor Thesis, Vid Coteborgs Universitet, Business Economics / Marketing, 2010.  
    5. Reddy, S. Styling The Self: Fashion As An Expression Of Cultural Identity In a Global World. Culture, Communication and Media Studies. Department University of KwaZulu - Natal South Africa, 2009.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار