1
پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
2
دانشجوی دکتری دینپژوهی؛ دانشگاه ادیان و مذاهب قم (نویسندة مسؤول)
چکیده
شادی و شادمانی حالت و روحیهای پیشبرنده در انسان است و به لحاظ روانی، نشان سلامت انسان تلقی میشود. با این حال، لفظ «شادی» یا «نشاط» عنوانی کلی و مبهم است و شمول معنایی متعدد و گاه متضادی دارد. علاوه بر این، شادی و نشاط مطلوب (که مورد تأیید آموزههای دینی است) دایرة محدودتری را در مقایسه با مطلق شادی و شادمانی دارا بوده و مصادیق مشخصی را شامل میشود. این مصادیق، گاه منطبق با شادی مصطلح در جامعه نبوده و سطوح متفاوتی را نیز شامل میشود. سطوحی که حوزههای متعدد معنوی، اخلاقی و عملی را در برمیگیرد.
در این مقاله، به شکل گستردهای بر توانمندی و جامعیت تعالیم دینی در تحقق حیات توأم با شادمانی برای انسان تأکید شده و از طریق تعالیم دینی مندرج در قرآن و سنت روایی، الگویی برای کسب شادمانی مطلوب دینی استخراج شده است. در این الگو، چیستی شادی مطلوب معرفی و راههای کسب آن مشخص شده است. بر این اساس، انسان برای کسب و تجربة احساس شادی و نشاط مطلوب دینی، باید با رجوع به تعالیم اسلامی گام بردارد. این کار هم سربلندی و نتیجهدهی در انتخاب را برای انسان تضمین میکند و هم راهی را عرضه میدارد که در آن انسان دچار آفت و آسیب دینی نشود.