پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخهای قرآن کریم و روایات اهلبیت: به پرسشهایی است که در روایتهای گوناگون رویکرد گزینش عقلانی، پیرامون متغیرهای اثرگذار در کنترل کجروی مطرح است. لذا محورها و پرسشهای اساسی مورد نظر در این روایتها را گردآورده و آنها را در فهرستی موضوعی دسته‌بندی کردهایم. برای این کار، گزینش عقلانی را در نظریههای مختلف که به نحوی مرتبط با بحث گزینش و عقلانیت بود بررسی کردیم؛ نظریههایی که نقش انسان را در گزینشهای او مورد بررسی قرار دادهاند و با وجود اثرگذاری ساختارها و عوامل دیگر،گزینشگری و تأثیر ارادة انسان در محاسبة سود و زیان را خاطر نشان کردهاند. در چارچوب نظری این پژوهش، برای به دست آوردن مقولههای کنترلی مورد نیاز که بتوان آنها را به آیات و روایات عرضه کرد، به الگوهای کنترلی مطرح در نظریة گزینش عقلانی پرداختهایم. در نهایت محورهای این نظریه را در قالب چند مقولة اصلی مشخص نمودهایم. دسته‌بندی مقوله‌ها براساس رویکرد کنترلی انجام گرفته و به سه راهکار پیشگیری موقعیتی و مجازات و طرد در این مورد اکتفا کردهایم. مقوله‌ها به شکل پرسش بر قرآن کریم و منابع حدیثی شیعه، عرضه و محصول در قالب توصیف دیدگاههای قرآنی و حدیثی ناظر به آنها سامان‌دهی شده است. تحقیق از نوع «تحلیل محتوای توصیفی و کیفی» و هدف جزئی پژوهش «تحلیل محتوای قرآن و منابع روایی و تفسیری» است. موضوع نیز عبارت است از: «توصیف نگاه قرآن و احادیث شیعه پیرامون ابعاد نقش‌آفرینی «گزینش عقلانی» در کنترل کجروی.
)