3
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراءعلیهاالسلام (نویسندة مسؤول)
چکیده
خطبة فدک یکی از مهمترین سخنان حضرت زهرا3در هدایت جامعة نوپای اسلامی محسوب میشود. حضرت3 در این خطبه ضمن دادخواهی از حق خویش به قصور اهل سقیفه نسبت به غصب خلافت مسلمانان پرده برمیدارد. از آنجا که این خطبه با قرآن تعامل تنگاتنگ دارد و مؤلفههای اجتماعی در آن نمود خاصی دارد، این پژوهش به دنبال بررسی قرآنی مؤلفههای اجتماعی در خطبة فدک با رویگرد «تحلیل محتوای مضمونی» است. بدین منظور موضوعات این خطبه استخراج شده و سپس با تحلیل این موضوعات مؤلفههای قرآنی ـ اجتماعی آن تبیین شده است. در مرحلة بعد بسامد این مؤلفهها و فراوانی هر یک در نمودار درج شده است. در تحلیل محتوای مضمونی خطبه، عناصر ادبی، اسلوب کلام، مخاطبان و فضای صدور کلام حضرت زهرا3 نیز مورد واکاوی قرار گرفته است. با توجه به این که در میان مؤلفهها، مؤلفة اعتقادی از بسامد بیشتری برخوردار است، به نظر میآید اهتمام حضرت زهرا3 بر اصلاح اعتقادات مخاطبانش بوده و اولویت اساسی جامعة آن روز، مهندسی اعتقادیشان بوده است. همچنین با توجه به شرایط ایراد این خطبه، مخاطبان حضرت3 افرادی آشنا به اسلام بودند؛ لیکن به لحاظ اعتقادی اندیشة درستی نداشتند. به همین دلیل حجم بیشتر خطبه را مؤلفة اعتقادی دربرگرفته است. لذا اولین اصل اساسی که باید در جامعة اسلامی حاکم شود، تبیین درست اعتقادات است.
فتاحی زاده, فتحیه, محصص, مرضیه, & معتمد لنگرودی, فرشته. (1395). مؤلفههای زیست اجتماعی در خطبة فدکیه با الهام از آیات قرآنی. پژوهش های اجتماعی اسلامی, 22(110), 57-94.
MLA
فتحیه فتاحی زاده; مرضیه محصص; فرشته معتمد لنگرودی. "مؤلفههای زیست اجتماعی در خطبة فدکیه با الهام از آیات قرآنی". پژوهش های اجتماعی اسلامی, 22, 110, 1395, 57-94.
HARVARD
فتاحی زاده, فتحیه, محصص, مرضیه, معتمد لنگرودی, فرشته. (1395). 'مؤلفههای زیست اجتماعی در خطبة فدکیه با الهام از آیات قرآنی', پژوهش های اجتماعی اسلامی, 22(110), pp. 57-94.
VANCOUVER
فتاحی زاده, فتحیه, محصص, مرضیه, معتمد لنگرودی, فرشته. مؤلفههای زیست اجتماعی در خطبة فدکیه با الهام از آیات قرآنی. پژوهش های اجتماعی اسلامی, 1395; 22(110): 57-94.
)