تحلیل گفتمان ولایی امام حسین علیه السلام در تقابل با گفتمان سلطنت

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 . استادیار دانشگاه شاهد

2 استادیار دانشگاه شاهد

چکیده

سه خرده گفتمان‌ درعرصة اجتماعی جامعة مرتبط با صدر اسلام شکل گرفت: گفتمان «ولایت»، «خلافت» و «سلطنت»، که هر سه لباس اسلام را به تن داشته و در تلاش بودند تا با نزدیک کردن دال‌های شناور اسلامی (ارزش‌های اسلامی) به دال مرکزی گفتمان خویش، ذهنیت جمعی اجتماع را به دست آورند. طبعاً هر یک از این سه گفتمان برای وصول به این مهم، ناچار به تعریف دال‌های شناور منطبق با دال مرکزی گفتمان خویش بودند. همچنان که جابه‌جایی معروف و منکر در جامعه، ناشی از تعریفی است از این دو که معروف را منکر جلوه داده و منکر را معروف. از آنجا که گفتمان پیامبر اسلام9، «ولایت» بوده است: Pإِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهO (مائده/55)، نوشتار پیش‌رو به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است که: «گفتمان ولایت چه تعریفی از دال‌های شناور ارائه داده است که توسط عده‌ای پذیرفته نشد و منجر به تولید دو گفتمان خلافت و سلطنت گردید؟». برای پاسخ به این سؤال تخاصم گفتمان ولایی حسین بن علی7 و گفتمان سلطنتی یزید، به عنوان مطالعة موردی، تحت بررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها