قرآن، نظام احسن و سبک زندگی در عصر تکنولوژی

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

امروزه یکی از بحران‌های جدی در جوامع انسانی، مسألۀ سلطۀ تکنولوژی و سبک زندگی است. این مسأله، به‌ویژه در برنامۀ زندگی دینی که با محدودیت‌هایی روبروست، جدی‌ر است. فضای مجازی، بر ابعاد مختلف فکری و عملی جامعه و سبک زندگی افراد تأثیر گذاشته است. قرآن و معارف دینی، با طرح نظام احسن در تکوین و تشریع و انطباق آن دو با هم، تعدّی از مرزهای شریعت را مایۀ اخلال و اختلال در سعادت دنیوی و اخروی دانسته و منشأ نابسامانی در جهان و انسان معرفی کرده‌اند. آیا می‌توان مبتنی بر این ارشاد قرآنی و استدلال عقلی، به ممنوعیت و حرمت وجه افراطی استفاده از این فضا حکم کرد؟ ادلۀ این حکم چیست؟ و چه نمونۀ عینی برای آن می‌توان ذکر کرد؟ این مقاله با روشی تحلیلی به این مسأله پرداخته و پس از تبیین چیستی و ضرورت نظام احسن، پی‌گیر اثبات این فرضیه‌ها بوده است: 1. نظام عالم در حوزۀ تشریع و تکوین، نظام احسن است؛ 2. هر گونه اختلال در نظام احسن، به حکم عقل و شرع ممنوع است؛ 3. ارتباطات و فضای مجازی در وجه افراطی خود، از مصادیق این تغییر خلقت و اختلال نظام به شمار می‌آید؛ 4. اختلال در نظام خانواده، نمونه‌ای مصداقی از وجه افراطی این فضاست و در مسائلی چون تهدید کانون خانواده، افزایش بی‌اعتمادی و سوء ظن، گسترش شایعات و تاراج آبرو، اشاعۀ فساد و فحشا، تحریک غریزۀ جنسی، معارضه با غیرت مردانه و حسّاسیت زنانه، دشواری اطاعت از احکام دینی و... نقش دارد.

کلیدواژه‌ها