جایگاه فضای مجازی در جنگ نرم از دیدگاه و اندیشه دفاعی امام خامنه ای

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه اموزش معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان

2 دانشگاه فرهنگیان استان بوشهر

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی جایگاه فضای مجازی در جنگ نرم با درنظر گرفتن اندیشه دفاعی امام خامنه ای انجام شد و نگارنده در پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد کیفی و استفاده از روش تحلیل محتوا ابعاد و مولفه های مرتبطه را احصا و مبتنی بر آن الگوی تحقیق ارائه نموده است. در شیوه کار پس از گردآوری داده های کیفی از منابع، از متون مربوطه، کدهای اولیه استخراج، از تجمیع این کدها کدهای تجمیعی ساخته و از بررسی و تلفیق کدهای تجمیعی مولفه ها و سپس ابعاد مربوطه پیشنهاد گردید تا نتیجتا الگوی مفهومی پژوهش شکل بگیرد. یافته ها نشان دادکه در اندیشه دفاعی امام خامنه ای، در خصوص موضوع جنگ نرم و جایگاه فضای مجازی 5 بعد و21 مولفه مربوط به این ابعاد دخیلند. ابعاد مربوطه شامل بعد معرفی مختصات و اهداف جنگ نرم در اندیشه رهبری(مشتمل بر 4 مولفه)، بعد توجه به هشیاری و در صحنه مبارزه بودن در اندیشه رهبری(مشتمل بر 4 مولفه)، بعد معرفی تاثیرات و پیامدهای جنگ نرم در اندیشه رهبری(مشتمل بر 3 مولفه)،بعد تاکید بر استفاده دشمن از کلیه ظرفیتهای جنگ نرم برای تسلط برافکاردراندیشه رهبری(مشتمل بر 5 مولفه) و بعد ارائه راهکارو پیشنهادجهت مقابله درعرصه جنگ نرم دراندیشه رهبری(مشتمل بر 5 مولفه).

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Place of Cyberspace in Soft War from the View of the Defensive Thought of Imam Khamenei

نویسندگان [English]

  • Hassan Javadiniya 1
  • Yaser Dortaj 2
1 Assistant Professor of Islamic Education Department of Farhangian University
2 Farhangiyan University
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate soft-warfare and the place of cyberspace in Imam Khamenei's defensive thinking. To achieve this goal, the author in the present study based on a qualitative approach and using content analysis method (review and revision of leadership statements about soft war and cyberspace) has calculated the relevant dimensions and components and based on that research model. The method has been that after collecting qualitative data from sources, from the relevant texts, the initial codes are extracted, from the aggregation of these codes, aggregate codes are made, and from the study and integration of aggregate codes of components and then the relevant dimensions (from combination and aggregation of several Component) was proposed to form a conceptual model of research. The findings showed that in the defense thinking of the Supreme Leader of the Revolution, regarding the issue of soft war and the position of cyberspace, 5 dimensions and 21components related to these dimensions are involved. Relevant dimensions include the dimension of introducing the coordinates and goals of soft war in leadership thinking(consisting of 4components),the dimension of paying attention to vigilance and being in the struggle scene in leadership thinking(consisting of 4 components),the dimension of introducing the effects and consequences of soft war in leadership thinking (Consisting of 3components), then emphasizing the enemy's use of all soft warfare capabilities to dominate the thoughts in leadership thinking(consisting of 5 components)and then providing solutions and proposals to deal with soft warfare in leadership thinking(consisting of 5 components).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soft war
  • Cyberspace
  • Defensive thought
  • Imam Khamenei
  1. احمدی، مجتبی، ابوذر زارع درخشان، و حسین همازاده ابیانه، از تهاجم فرهنگی تا جنگ نرم، معاونت فرهنگی اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین، 1388 ش.
  2. افتخاری، اصغر، امیر غلامعلیان، و سلیمان طاهری، «تأثیرات جنگ نرم غرب بر مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هفدهم، شماره 78، زمستان 1398 ش.
  3. باهنر، ناصر، و حسین مهدی‌پور، «تحلیل دلالت‌های سیاستی اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی»، مطالعات راهبردی بسیج، سال بیست و دوم، شماره 83، تابستان 1398 ش.
  4. بریلر، پاول، «روان‌شناسی و ارتش: ارتقای قدرت مبارزه از طریق تسلیم داوطلبانه»، ترجمه عبداللّٰه حیدری، فصلنامه نگاه، شماره 10، 1389 ش.
  5. بلالی، هادی، «مختصات جنگ نرم در دیدگاه رهبری انقلاب اسلامی»، فصلنامه رسانه، سال بیستم، شماره 2، تابستان 1388 ش.
  6. پورقربان، محمد، «نقش انقلاب اسلامی ایران در افول قدرت آمریکا در اندیشه و مکتب دفاعی امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال هشتم، شماره 4 (پیاپی 32)، زمستان 1401 ش.
  7. تشکری‌پور، احمد، یعقوب یوسفوند، و عبدالرحمن فرج‌الهی مقدم، «الگوی حفظ و ارتقای کارآمدی بسیج در اندیشه دفاعی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)»، فصلنامه سیاست دفاعی، سال سی‌ام، شماره 116، پاییز 1400 ش.
  8. جزایری، سیدمسعود، «جنگ نرم از دیدگاه مقام معظم رهبری»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، سال چهارم، شماره 16، زمستان 1390 ش.
  9. جمشیدی، محمدحسین، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در جهان، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1383 ش.
  10. حسین‌خانی، نوراللّٰه، مبانی نظری اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای، تهران، یاران شاهد، 1392 ش.
  11. خطیبی، مریم، «جنگ نرم؛ تغییر تصاویر ذهنی ملت‌ها» (مصاحبه با عبدالرضا داوری)، هفته‌نامه پنجره، سال اول، شماره 21، 8/9/1384 ش.
  12. دعاگویان، داود، «جنگ نرم شبکه‌های ماهواره‌ای در روان‌سازی سیاست خارجی بین‌المللی کشورها»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال هفدهم، شماره 2 (پیاپی 66)، پاییز 1399 ش.
  13. شمولی، همت‌اله، موسی رشید حفظ‌آباد، و حسین یعقوبی، «بصیرت‌گرایی و بصیرت‌افزایی، راهبردی اساسی در مقابله با جنگ نرم»، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، سال دوازدهم، شماره 35، زمستان 1394 ش.
  14. ضیایی‌پرور، حمید، جنگ نرم (ویژه جنگ رسانه‌ای)، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، 1383 ش.
  15. عسگری، محمود، خاستگاه نظری دفاع هوشمند در اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، تهران، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 1393 ش.
  16. عیوضی، محمدرحیم، محمود دامیار، و ایوب دامیار، «مبانی جنگ نرم در اندیشه مقام معظم رهبری»، فصلنامه حبل‌المتین، سال پنجم، شماره 14، بهار 1395 ش.
  17. فولادی، فرزین، رضا قیاسی، و عبداللّٰه هندیانی، «رابطه شاخص‌های جنگ نرم و ماهیت جرم در فضای سایبری»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی (مطالعات مدیریت انتظامی سابق)، سال سیزدهم، شماره 3، پاییز 1397 ش.
  18. قاسمی، زهرا، «تبیین و بررسی مفهوم جنگ نرم در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری»، فصلنامه حبل‌المتین، سال دوم، شماره‌های 3ـ4، پاییز 1392 ش.
  19. قدسی، امیر، «تأثیر فضای مجازی بر امنیت ملی ج. ا. ایران و ارائه راهبرد (با تأکید بر ایفای نقش سرمایه اجتماعی)»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال یازدهم، شماره 44، زمستان 1392 ش.
  20. کنعانی، اکبر، و جعفر محمدی برزگر، «شناسایی حوزه‌های تأثیرگذار تهدید نرم با رویکرد انتظامی»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی (مطالعات مدیریت انتظامی سابق)، سال دوازدهم، شماره 4، زمستان 1396 ش.
  21. متقی، ابراهیم، و رحمان لطفی مرزناکی، اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در حوزه جنگ نرم، تهران، دبیرخانه تبیین اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای ـ سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، 1392 ش.
  22. مینایی‌پور، مرضیه، «خطر پیشرفت علم و فناوری در آینده جهان اسلام و ایران و بررسی آسیب‌ها و تهدیدهای آن برای انسان و جامعه»، مقاله در: همایش ملی پژوهش‌های نوین در علوم و فناوری، 1397 ش.، قابل دسترس در وبگاه <https://sid.ir/paper/899143/fa>.
  23. نائینی، علی‌محمد، «درآمدی بر ماهیت‌شناسی جنگ نرم»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 28، بهار 1389 ش.
  24. هایم، مایکل، متافیزیک واقعیت مجازی، ترجمه سروناز تربتی، تهران، رخداد نو، 1390 ش.
  25. Gross, Michael L. & Tamar Meisels, Soft War: The Ethics of Unarmed Conflict, Cambridge University Press, 2017.
  26. Kuehl, Daniel T., “From Cyberspace to Cyberpower: Defining the Problem”, in: Franklin D. Kramer & Stuart H. Starr & Larry K. Wentz (Eds.), Cyberpower and National Security, Washington, D.C., National Defense University, Potomac Books, Inc., 2009.
  27. Wang, Shi & Weihe Wang & Shaoyun Guan & Nan Guan, “Research on Cyberspace Security Education for Teenagers Based on Data Analysis”, in: Proceedings of the 2nd International Conference on Information Technologies and Electrical Engineering, December 2019.