اخلاق سیاسی و تعادل اجتماعی

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

عضو پژوهشی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

در این مقاله از جامعه و انواع آن سخن گفته شده و عناصر و مؤلفه­های اتحاد،  انسجام و هدف­مندی ملی در آن مورد توجه قرار گرفته است. میان رعایت اخلاق سیاسی و ایجاد تعادل در جامعه رابطه­ی تأثیر و تأثر دوسویه فرض شده است. از احزاب و نقش و تأثیر آنها در هنجارسازی سیاسی سخن گفته شده است. در بیشتر تعاریفی که از احزاب، گروه­ها و جریان­های سیاسی ارائه شده است؛ طبق گفتمان تفکر لیبرال، قدرت­طلبی بدون هیچ قید و شرط اخلاقی درونی از لوازم مهم احزاب و گروه­های سیاسی شمرده شده است، اما در گفتمان اندیشه­ی اسلامی تلاش برای کسب قدرت فقط در یک چارچوب اخلاقی محدود مجاز است. رعایت چارچوب اسلامی مذکور چنان دشوار است که دینداران خالص آن را یک امتحان دشوار الهی و سربلندی و پیروزی در این امتحان الهی را مشروط به تزکیه نفسی فوق­العاده می­دانند. در چنین گفتمانی است که رعایت اخلاق در سیاست منجر به ایجاد تعادل واقعی در جامعه و ارکان آن می­گردد. همچنین در این جستار مبانی اخلاقی رفتار اجتماعی و سیاسی در اسلام و تعالی محور بودن آن مورد توجه قرار گرفته است. الگوی صحیح مشارکت سیاسی در جامعه­ی اسلامی، که منجر به توسعه و تعالی سیاسی در سطوح مختلف فردی و اجتماعی می­گردد، بر پایه­ی نگاه به عمل سیاسی و اجتماعی همچون یک تکلیف دینی و انجام آن به مثابه یک عبادت و حق محوری و پرهیز از تعصب در تشخیص مصادیق کنش­های سیاسی و اجتماعی صحیح داشتن دغدغه­ی اثربخشی در عمل سیاسی و اجتماعی شکل می­گیرد.

کلیدواژه‌ها