استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانش آموختۀ حوزۀ علمیۀ قم
چکیده
بهره‌مندی از نگرش ایمانی و دینی از مهمترین اهداف تربیت دینی است. سؤال اساسی این است که مهمترین مؤلّفه‌های تأثیرگذار در تحول نگرش دینی و ایمانی چیست؟ پژوهش حاضر با هدف تبیین اساسی‌ترین مؤلّفه‌ها در شکل‌گیری نگرش دینی با تأکید بر جایگاه آموزه‌های اخلاقی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و استنباطی است. از تتبع و دقّت در آموزه‌های دینی به دست می‌آید که مؤلّفه‌های شناختی، گرایشی و رفتاری از ارکان اصلی تشکیل دهندۀ نگرش دینی است و مؤلّفه‌های شناختی و گرایشی و رفتاری، تأثیر و تأثر متقابلی دارند. همچنین در آموزه‌های دینی به اهمیت و جایگاه مؤلّفه‌های شناختی و معرفتی و رفتاری در تحقق تربیت دینی، تأکید فراوان شده است. مؤلفۀ شناختی شامل شناخت خداوند، رسالت، امامت و معاد و معرفت دینی است و برخی از نمودهای مؤلّفۀ گرایشی عبارتند از: احساس محبت و عشق به خداوند، خوش‌گمانی و امیدواری، رضایتمندی از خداوند، احساس خضوع در مقابل او، احساس فقر و بندگی در مقابل پروردگار و شرمساری از نافرمانی‌ها در مقابل خالق متعال، ایمان به خدا و رسالت، ایمان و اعتقاد به معاد و روز واپسین، التزام عملی به فرمایش خداوند و اولیاء الهی و تعهد اخلاقی و انجام رفتارهای اخلاقی، از مهمترین نمودهای مؤلّفه رفتاری و کارکردی است.
)