جامعه پذیری دینی در آموزه های قرآن مطالعه موردی نهاد خانواده

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد

چکیده

چکیده
هر جامعه ای برای بقاء خود به اجتماعی کردن اعضایش نیازمند است؛ زیرا تشخیص جایگاه آحاد جامعه و نظام ارزشی و هنجاری مشترک از این مسیر محقّق می شود.یکی از نهادهای مؤثّر در این امر خانواده است و دین اسلام اهتمام و توجّه مضاعفی به این نهاد داشته و در آموزه های آن زمینه ها،عوامل،راهکارها،کارکردها و آسیب ها بیان شده است.مطالعة پیش روی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به استخراج و تفسیر اجتماعی گزاره های جامعه پذیری دین و مباحث پیرامونی آن در نهاد خانواده بر اساس آموزه های قرآن می پردازد .
زمینه های جامعه پذیری در این نهاد مورد بررسی قرار گرفته،عناصر ساختی والدین و فرزندان در فرایند جامعه پذیری مورد توجّه قرار گرفته اند و از دیگر سو، از اهمّیت احساسات و عواطف خویشاوندی غفلت نشده و به پایگاه اجتماعی مطلوب خانواده در سطح کلان نظام اجتماعی توجه شده است . عواملی مانند تجانس فرهنگی و استمرار بر انجام مناسک دینداری به منظور تثبیت درونی سازی عناصر دینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به کارکردهای جامعه پذیری مانند اصلاحات خویشاوندی و در سطح کلان اجتماعی اشاره شده و مورد پردازش قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religious socialization in the teachings of the Qur'an A case study of the family institution

نویسندگان [English]

  • ali naqi ayazi 1
  • mahmood marvian hosini 2
1 Member of the scientific faculty of the Islamic Science and Culture Research Academy
2 Assistant Professor at Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Every society needs to socialize its members in order to survive; Because recognizing the position of individuals in society and the common value and normative system is achieved through this path. One of the effective institutions in this matter is the family and the religion of Islam has paid extra attention to this institution and in its teachings, factors, factors, strategies, Functions and injuries are describedThe present study uses the method of qualitative content analysis to extract and socialize the propositions of socialization of religion and its surrounding issues in the institution of the family based on the teachings of the Qur'an.
The fields of socialization in this institution have been studied, the structural elements of parents and children in the process of socialization have been considered. Attention has been paid. Factors such as cultural homogeneity and the continuation of religious rites have been analyzed in order to establish the internalization of religious elements. Socialization functions such as kinship reforms at the macro-social level have been mentioned and processed. The existence of blind imitations and deviations and distortions in society and vices in the human body have been mentioned as damages of this mechanism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Areas of socialization
  • socialization factors
  • socialization functions
  • family
  • Quranic teachings

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. آخوندی، محمد باقر و ایازی، سید علی نقی، اندیشه‌های اجتماعی در قرآن، مشهد، انتشارات خاتم، 1394.
  3. ــــــ ، مفاهیم اجتماعی در قرآن، ج1، قم، بوستان کتاب، 1389.
  4. ــــــ ، مفاهیم اجتماعی در قرآن، ج2، قم، بوستان کتاب، 1390.
  5. تقی زاده داوری، محمود، مجموعه مقالات اجتماعی، قم، شیعه شناسی، 1388.
  6. توسلی، غلامعباس، نظریه‌های جامعه شناسی، ‌چ 3، تهران، سمت، 1371.
  7. حسامی، فاضل، قرآن و جامعه‌پذیری، معرفت، 1388، ش146، 56-37.
  8. خیری، حسن، بصیرت، محمد یاسین، جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی قرآن، پژوهشنامه معارف قرآنی، 1397، ش34، 32-7.
  9. رابرتسون، یان، ‌درآمدی بر جامعه، مترجم: حسین بهروان، تهران، آستان قدس رضوی، 1372.
  • ربانی، رسول و کجباف، ‌محمدباقر، روان شناسی اجتماعی (دیدگاه و نظریه‌ها)، ‌چ اول، اصفهان، نشر دانشگاه اصفهان، 1386.
  • روشه، گی، مقدمه‌ای بر جامعه شناسی عمومی، کنش اجتماعی، ترجمه: هما زنجانی زاده، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1370.
  1. ساروخانی، باقر، مقدمه‌ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران، سروش، 1382.
  2. صدیق اورعی، غلامرضا، فرزانه، احمد، باقری، مهدیه، محمدی، سیده شیوا، مبانی جامعه شناسی (مفاهیم و گزاره‌های پایه)، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1399.
  3. صفورایی پاریزی، محمد مهدی، شاخص‌های خانواده کارآمد، پژوهش نامه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، سال اول، ش 1، پاییز و زمستان 1392، صص58-29.
  4. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیرالمیزان، ‌مترجم، سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1377.
  5. فضل الله، محمد حسین، من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک، 1419.
  6. فلسفی، محمدتقی، جوان از نظر عقل و احساسات، ‌چ 5 1، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، 1348.
  7. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1386.
  8. کوئن، بروس، مبانی جامعه شناسی، ‌ترجمه: غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران، سمت، 1372.
  9. ویسی، روضان، جامعه‌پذیری، استاد راهنما: بهجت یزدخواستی، ‌اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1375.
  10. Elo, Satu & Kyngas, Helvi (2007). The Qualitative Content Analysis Process. Journal of a Advanced Nursing. 2008. Wiley online liberary
  11. Mayring, Philip (2003). In: A Companion To Qualitative Research. Edited by Uwe Flick, Ernest Von Kardorff and Ines Steinke. London: Sage.
  12. Thomas, David R. (2006). A General inductive approach for qualitative data analysis. American Journal of Evaluation. Vol27. No. 2

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار