بررسی علل جامعه‌ شناختی بدحجابی در میان زنان (مطالعه موردی: زنان بدحجاب ۱۵ تا ۳۹ ساله شهرستان شهرکرد در سال ۱۳۹۵)

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی رشته پژوهشگری دانشگاه شاهد تهران و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه تهران

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

3 استاد تمام دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر، درصدد کشف علل و دلایل موثر بر بدحجابی خانم‌ها می‌باشدو با روشی تلفیقی (کمی‌ـ‌کیفی) و از طریق پیمایش انجام شده. چارچوب نظری ما برگرفته‌از نظرات پیربوردیو، تافلر، هابرماس، رفیع‌پور و یزدخواستی می‌باشد. پرسشنامه‌ی این تحقیق شامل سوالات بسته (با طیف لیکرت) و سوالات نیمه‌باز (تشریحی) می‌باشد. تعریف مااز حجاب و پوشش اسلامی همان اجماع نظر فقها و مراجع تقلید است که می‌گویند: «پوشانده بودن تمام بدن به جز صورت، دست‌ها و پاها تا مچ و همچنین نپوشیدن لباس‌های تنگ، بدن‌نما و جلب توجه کننده.» پرسشنامه‌ی این تحقیق علاوه بر دارا بودن اعتبار صوری؛ حدنصاب آزمون آلفای کرونباخ را نیزکسب کرده. جامعه آماری این تحقیق شامل خانم‌های بدحجاب ۱۵تا۳۹ساله شهرکردی است که حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه جمعیت‌های نامشخص، ۱۰۰نفر شد. مهمترین نتایج این تحقیق: ۴۰درصد پاسخگویان؛ کاملا از بدحجابی به‌عنوان وسیله‌ای برای نافرمانی مدنی استفاده می‌کنند. حدودا «یک سوم» خانم‌های بدحجاب؛ با وجودِ اینکه خود، حدودِ پوشش اسلامی را رعایت نکرده‌اند؛ ولی معتقدند که پوشش اسلامی را رعایت می‌کنند. ‌۶۰‌درصد خانم‌های بدحجاب؛ نمی‌دانند که اصلا نظر اسلام در مورد حدود پوشش و حجابی که یک زن باید رعایت کند؛ چیست. حدود ۹۶درصد دلایل کنشگران برای حجاب خود نیز؛ مربوط به «راحت طلب» شدن افراد جامعه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the sociological causes of bad hijab

نویسنده [English]

  • Gholamreza Jamshidiha 3
3 Professor at the Faculty of Social Sciences, University of Tehran

مراجع

  1. استونز، راب، متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، (مهرداد میردامادی)، تهران: نشر مرکز،1375.
  2. اینگلهارت، رونالد، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، (مریم وتر)، تهران: نشر کویر1373.
  3. پوربهمن، فریدون، پوشاک در ایران باستان، (هاجر ضیا سیکارودی)، تهران: نشر امیر کبیر،1383.
  4. حبیبی، غلامحسین، بینش روش‌شناختی، تهران: نشر کتاب همه،1393.
  5. حسینی سیستانی، سید علی، سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی،
  6. خامنه‌ای، سیدعلی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه‌ای - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، farsi. khamenei. ir، 1395.
  7. ‌رستگارخالد، امیر؛ محمدی، میثم؛ نقی‌پور ایوکی، سحر، «کنش‌های اجتماعی زنان و دختران نسبت به حجاب و رابطه‌ آن با مصرف اینترنت و ماهواره»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، سال چهاردهم، شماره ۵۶، تابستان 1391.
  8. روت ترنر ویل، کاکس ، تاریخ لباس، (شیرین بزرگمهر)، تهران: نشر توس، 1383.
  9. ریتزر، جرج، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، (محسن ثلاثی)، تهران: نشر علمی، 1374.
  • سقازاده، سیدمحمد؛ کریم‌خانی، حمزه، هجوم خاموش (آسیب‌شناسی نسل جوان)، کردستان: نشر عطریاس، 1388.
  • شربتیان، محمد حسین، «تاملی بر تبیین جامعه‌شناسی حجاب و ارائه راهکارهای لازم برای آن»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال پنجم، شماره ۵۵ و۵۶، (مرداد و شهریور ۱۳۹۰).
  1. شهشهانی، سهیلا، تاریخ پوشش سر در ایران، تهران: نشر مدبر، 1374.
  2. طالبی، ناهید، عطر عفاف (نگرشی نو بر عفاف و حجاب)، قم: نشر جامعه الزهرا، 1376.
  3. فاضلیان، پوراندخت، «بررسی رابطه‌ی نوع حجاب و میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران»، پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره دوم، (پاییز و زمستان ۱۳۸۹).
  4. فدایی، غلامرضا؛ خسروجردی، محمود؛ رضوی صوفیانی، عظیم، «بررسی نقش حجاب بر عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر دوره کارشناسی دانشگاه تهران در سال تحصیلی ۸۵‌ـ۸۶»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، شماره ۱۹ و ۲۰، 1385- 1386.
  5. فوکویاما، فرانسیس، پایان نظم، (غلامعباس توسلی)، تهران: نشر جامعه ایرانیان، 1379.
  6. قاسمی، وحید؛ فائقی، سحر؛ امیر، آرمین،«سنجش سرمایه اجتماعی و سطح‌بندی آن در طبقات مختلف مناطق ۱۴ گانه شهر اصفهان در سال ۹۰ـ۹۱»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره سوم،(تابستان ۱۳۹۲).
  7. کاوندی، سحر؛ انتصار فومنی، غلامحسین،«رابطه‌ی حجاب با سلامت روانی و مصونیت اجتماعی»، دو فصلنامه علمی‌-‌ترویجی بانوان شیعه، سال هفتم، شماره ۲۵، (پاییز و زمستان ۱۳۸۹).
  8. ماهینی، انسیه؛ خسروپناه، عبدالحسین ،«راهکارهای ترویج پوشش اسلامی در بین دختران دانشجو»، فصلنامه معرفت در دانشگاه اسلامی ۴۳، سال سیزدهم، شماره ۳،(پاییز ۱۳۸۸).
  9. متین، پیمان، پوشاک ایرانیان ـ از ایران چه می‌دانیم؟‌، تهران: نشر دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1383.
  10. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار ۱۹ (جلد اول از بخش فقه و حقوق) نظام حقوقی زن در اسلام، مسأله حجاب، پاسخ‌های استاد، اخلاق جنسی، تهران: انتشارات صدرا، 1368.
  11. مکارم شیرازی، ناصر، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،
  12. مهدیزاده، حسین، حجاب‌شناسی (چالش‌ها و کاوش‌های جدید)، قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (نسخه اینترنتی)، 1381.
  13. یزدخواستی، بهجت، «حجاب زنان با رویکرد جامعه شناختی»، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۳۸،(زمستان ۸۶).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار