فراتحلیل مطالعات سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 کارشناس ‌ارشد جامعه شناسی، دبیر علوم اجتماعی مرکز بهبهان،بهبهان، ایران

3 کارشناس ‌ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز ،اهواز، ایران

چکیده

پژوهش‏های زیادی در مورد مشارکت سیاسی صورت پذیرفته‏است. یکی از مهمترین متغیرهای مرتبط با مشارکت سیاسی، متغیر سرمایه اجتماعی است. بنابراین هدف پژوهش حاضر رابطه مطالعات سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی با استفاده از رویکرد فراتحلیل می‏باشد. جامعه آماری ، شامل پایان‏ ‏نامه‎های کارشناسی ارشد، دکترا و مقالات مرتبط با سرمایه اجتماعی و رابطه آن با مشارکت سیاسی می‎باشند که تعداد 25 مطالعه با استفاده از روش نمونه‏گیری غیرتصادفی هدفمند به ‏عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. ضریب اندازه اثر با به کارگیری نرم افزار CMA2 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داده‏ اندازه اثر مطالعات سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی معادل 452/0 بدست آمده است که بر اساس معیار کوهن در حد متوسط ولی رو به بالایی تفسیر می‏ ‏شود. نتایج پژوهش همچنین نشان داده است که هر چقدر از زمان انقلاب اسلامی می‎‏گذرد رابطه سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی در حال افزایش است و این نشان می‏‏دهد که سرمایه اجتماعی از مهم‏ترین متغیرهای مرتبط با مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران می ‏باشد و در برنامه ‏ریزی‏‏های کشوری باید به این مهم توجه شود، و زمینه افزایش سرمایه اجتماعی را از طریق اعتماد سازی، بالا بردن سطح آگاهی و ترغیب شهروندان به شرکت در فعالیت‏‎های اجتماعی مهیا نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Meta-analysis of social capital studies with political participation in Iran after the Islamic Revolution of Iran

نویسندگان [English]

  • Masoumeh salehi 1
  • hasan shojaie 2
  • Sara Kiani 3
1 Associate Professor of Sociology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Master of Sociology, Secretary of Social Sciences, Behbahan Center, Behbahan, Iran
3 Master of Sociology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Much research has been done on political participation. One of the most important variables related to political participation is the social capital variable. Therefore, the purpose of this study is to investigate the relationship between social capital studies and political participation using a meta-analysis approach. The statistical population of the study includes master's, doctoral dissertations and articles related to social capital and its relationship with political participation. Twenty-five studies using purposive non-random sampling as a sample entered the meta-analysis process. Were. The effect size coefficient was evaluated using CMA2 software.The results show that the effect size of social capital studies and political participation is equal to 0.452, which is interpreted as moderate but high according to Cohen's criterion. The results of the study also show that as the time of the Islamic Revolution, the relationship between social capital and political participation is increasing and this shows that social capital is one of the most important variables related to political participation in the Islamic Republic of Iran. This should be taken into account in national planning, and provided the ground for increasing social capital by building trust, raising awareness and encouraging citizens to participate in social activities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political participation
  • social capital
  • meta-analysis
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

  1. احمدی، محمدعلی، «بررسی تطبیقی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی در بین کارکنان سازمان‌های دولتی و غیردولتی در سطح استان زنجان»، پایان‏نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: مهدی قدیمی)، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران، گروه علوم اجتماعی، رشته جامعه شناسی، 1390.
  2. احمدی، یعقوب، «تأثیر انواع سرمایه اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی بر انواع مشارکت سیاسی؛ مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای سنندج»، جامعه‏شناسی کاربردی، سال 30، شماره پیاپی (75)، شماره 3، صص 22 -1، 1398.
  3. امام جمعه زاده، سید جواد و محمود رضا رهبر قاضی، امید عیسی نژاد، زهره مرندی،«بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 7، شماره 4، صص 34 ـ 7. 1391.
  4. امام جمعه‏زاده، سید جواد، راضیه مهرابی کوشکی و محمودرضا رهبر قاضی،«بررسی نقش ابعاد ساختاری و ارتباطی سرمایه اجتماعی در تبیین مشارکت سیاسی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان)»، فصلنامه راهبرد، سال 23، شماره 70، صص 177 ـ 153، 1393.
  5. انجمن جامعه­شناسی ایران، مسائل اجتماعی ایران؛ مجموعه مقالات، تهران، آگه، چاپ دوم، 1387.
  6. انصاری، احمد،«تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی (جوانان 35 ـ 20 سال) کهگلویه و بویر احمد در دوره اول ریاست جمهوری روحانی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی رهیافت انقلاب اسلامی، سال 11، شماره 40، صص 167 ـ 145، 1396.
  7. باقری، مریم، جعفرهزارجریبی و رضا معصومی‏راد،«بررسی نقش سرمایه‏ی اجتماعی بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر»، فصلنامه دانش انتظامی استان خوزستان، دوره 2، شماره 3، صص 34 ـ 13، 1392.
  8. باقری، معصومه، حسین‏زاده، علی حسین، شجاعی، حسن، «بررسی تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، احساس بی‎قدرتی، وفاق اجتماعی، پیوند اجتماعی) بر مشارکت سیاسی زنان استان خوزستان (مطالعه موردی: شهر اهواز)»، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 12، شماره 3، صص 62 ـ 29، 1397.
  9. پناهی، محمدحسین، بنی فاطمه، سمیه السادات،«فرهنگ سیاسی و مشارکت سیاسی زنان»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 22، شماره 68، شماره پیاپی (68)، صص 78 ـ 35، 1394.
  • پورنعمت، آرش، «بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با میزان مشارکت سیاسی زنان (مطالعه موردی: زنان 18 سال به بالای شهر شیراز)»، پایان نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: علی اصغر مقدس)، دانشگاه شیراز، رشته جامعه‏شناسی، 1385.
  • جعفری، روح‏الله، «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه‌های تهران سال تحصیلی (1385 ـ 1384)»، پایان نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: محمدرضا تاجیک)، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، گروه آموزشی علوم سیاسی، رشته علوم سیاسی، 1385.
  1. حبیب‏پور گتابی، کرم، موسوی خورشیدی، سید حمیدرضا، «رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان قم»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 16، شماره 62، صص 390 ـ 352، 1395.
  2. حسن‏زاده، زهرا، «تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی شهروندان شهرستان کاشان و آران و بیدگل»، پایان نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: محسن نیازی)، دانشگاه کاشان، پردیس خواهران، گروه علوم اجتماعی، رشته مطالعات فرهنگی، 1395.
  3. خواجه‏نوری، بیژن، مقدس، علی اصغر، «جهانی‎شدن و مشارکت سیاسی زنان در ایران نمونه مورد مطالعه: تهران»، شیراز و استهبان»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 4، شماره 2، صص 71 ـ 45، 1386.
  4. خوش‏فر، غلامرضا،«تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی استان گلستان»، رساله‏ دکتری (استاد راهنما: محمدحسین پناهی)، دانشگاه علامه طباطبایی، رشته جامعه‏شناسی، 1387.
  5. خوش‎فر، غلامرضا، باقریان جلودار، مصطفی، میرزاخانی، شهربانو، جندقی میرمحله، فاطمه، «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی شهروندان (مورد مطالعه: شهر گرگان)»، دوفصلنامه پژوهش‌های جامعه‏شناسی معاصر، سال 8، شماره 14، صص 52 ـ 27، 1398.
  6. دارابی، مسعود، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان در استان همدان (مطالعه موردی: شهر نهاوند)»، فصلنامه مطالعات جامعه‏شناختی جوانان، سال 5، ش17، ص 84 ـ 57، 1394.
  7. ذوالفقاری‏وناب، علی، «بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی، مطالعه موردی جوانان 20 تا 30 سال شهر نورآباد»، پایان نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: داوود رضی)، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، رشته جامعه‏شناسی، 1392.
  8. راش، مایکل، جامعه و سیاست؛ مقدمه‌ای بر جامعه شناسی سیاسی، (ترجمه منوچهر صبوری، 1390)، تهران، انتشارات سمت، 1937.
  9. زاهدی اصل، محمد، پیله وری، اعظم، «فراتحلیل بر مطالعات حوزه اعتیاد و خانواده»، فصلنامه برنامه‏ریزی رفاه و توسعه اجتماعی»، دوره 8، شماره 28، صص 46 ـ 8، 1395.
  10. سردارنیا، خلیل‏اله، امینی‏زاده، سینا، حسن‏وند، مظفر،«تأثیر رسانه‌های جدید با واسطه‏گری متغیرهای اجتماعی بر مشارکت سیاسی دانشجویان مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه شیراز»، جامعه‏شناسی کابردی، سال 30، شماره پیاپی (74)، شماره 2، صص 100 ـ 85، 1398.
  11. شارع­پور، محمد، سرمایه‌ی اجتماعی، مفهوم­سازی، سنجش و دلالت‌های سیاستگذاری، چاپ اول، ساری، نشر سازمان مدیریت و برنامه­ریزی مازندران، 1385.
  12. شایگان، فریبا، تبیین جامعه شناختی مشارکت مردم در مساجد، تهران، انتشارات جامعه­شناسان، 1389.
  13. شجاعی باغینی، محمد مهدی، مبانی مفهومی ‌سرمایه‌ی اجتماعی، چاپ اول، تهران، پژوهشکده‌ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1387.
  14. شعاع، صدیقه، نیازی، محسن، «فراتحلیلی بر ارتباط سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 9، شماره 1، صص 81ـ61، 1395.
  15. شوهانی، احمد و نادر شوهانی، «سنجش و تحلیل میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی مردم؛ مطالعه موردی: شهر ایلام»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 9، شماره 4، صص 25 ـ 1، 1398.
  16. صالح‏نژاد، سید عبدالله، درویش، حسن، احمدی، علی اکبر، فروزنده، لطف الله، «فراترکیب مطالعات منزلت کارکنان در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دانشگاه جامع امام حسین†، سال دهم، شماره دو، شماره پیاپی 32، صص 100 ـ 75، 1397.
  17. صبوری کاشانی، منوچهر، جامعه‏شناسی سیاسی، تهران، نشر سخن، 1381.
  18. طولابی زینب، پوراشرف، یاسان‏الله، عباس‎پور، حیدر «فراتحلیل مطالعات فرسودگی شغلی در سازمان‌های آموزشی ایران؛ مطالعه موردی: مدارس ایران»، فصلنامه تعلیم و تربیت، دوره 34، شماره 3، پیاپی (135)، صص 100 ـ 83، 1396.
  19. عباسی اسفجیر، علی اصغر، اسفندیاری، مجتبی، «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی)»، دوفصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 4، صص 78 ـ 47، 1396.
  20. عباسی سرمدی، مهدی، مهرابی کوشکی، راضیه، رهبرقاضی، محمودرضا، «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت در انتخابات»، مسائل اجتماعی ایران، سال 5، شماره 2، صص 60 ـ 41، 1393.
  21. عباسی، محرم، ابراهیمی، الهام، شیخی قهی، ملیحه، اکبری، علیرضا، «تحلیل سطوح مفهوم سرمایه اجتماعی با رویکرد فراترکیب»، فصلنامه جامعه‏پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دهم، شماره دوم، صص 79 ـ 55، 1398.
  22. عبداللهیان، حمید، کرمانی، حسین، «تبیین رابطه سرمایه اجتماعی کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی فیس‏بوک و مشارکت سیاسی در دنیای واقعی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 4، شماره 4، صص 635 ـ 615،1394.
  23. فرجی اینانلو، مصطفی، «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی در توسعه مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی افراد 18 ـ 65 سال شهر قزوین»، پایان نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: محمد رحیم عیوضی)، دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشکده علوم اجتماعی، رشته علوم سیاسی، 1395.
  24. فیلد، جان، سرمایه‌ اجتماعی، (ترجمۀ غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، 1385، چاپ اول)، تهران، نشر کویر، 2003.
  25. قربانی زاده، وجه الله، حسن نانگیر، سید طه، راهنمای کاربردی فراتحلیل با نرم افزار CMA2، تهران، انتشارات جامعه‏شناسان، 1393.
  26. قربانی زاده، وجه الله، عباس پور، جعفر، خیر اندیش، مهدی، «فراتحلیل عوامل مؤثر در استقرار دولت الکترونیک ایران»، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، سال 6، شماره 19، صص 26ـ 1، 1395.
  27. قربانی‏زاده، وجه‏الله، بهفر، سارا، «فراتحلیل پژوهش‌های آمادگی الکترونیک سازمان در ایران»، فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، سال 2، شماره 6، صص 22 ـ 1، 1392.
  28. کریمی‏فرد، حسین، ساجدی‏فر، نوری، غزلاوی، علی، لویمی، عبدالامیر، «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اهواز در سال 1396)»، فصلنامه دانش انتظامی خوزستان، دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان خوزستان، سال 6، شماره 21، صص 194 ـ 157، 1396.
  29. مبینی دهکردی، علی، کشتکار هرانکی، مهران، «فراترکیب مدل‌های نوآوری اجتماعی»، فصلنامه برنامه‏ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26، صص 138ـ101، 1395.
  30. مجدی نسب، محمد اسلام، مشارکت سیاسی چگونگی و چرایی، تهران، جامعه شناسان، 1394.
  31. مرادی، سالار، کواکبیان، مصطفی، فلاحت‎پیشه، حشمت‏الله، «فراتحلیل مطالعات اعتماد سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال هفتم، شماره 24، صص 133 ـ 105، 1396.
  32. موحد، مجید، عنایت، حلیمه، پور نعمت، آرش، «بررسی رابطه میان سرمایه‏ی اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان»، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، ویژه‏نامۀ پژوهش‌های اجتماعی، پیاپی 28، صص 190 ـ 161، 1387.
  33. موسوی خورشیدی، سید حمیدرضا، «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان در شهر قم»، پایان‏نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: محمدجواد زاهدی)، دانشگاه پیام نور مرکز تهران، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی، رشته جامعه‏شناسی، 1387.
  34. موسوی، میرطاهر، علی­پور، پروین، تأملی بر نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی در جامعه­شناسی، چاپ اول، تهران، نشر جامعه­شناسان، 1391.
  35. نیازی، محسن، سهراب‏زاده، مهراب، حسن‏زاده، زهرا، «واکاوی جامعه‏شناختی مشارکت سیاسی شهروندان از منظر سرمایه اجتماعی؛ مورد مطالعه: شهروندان شهر کاشان و آران و بیدگل»، دوفصلنامه مطالعات انتخابات، سال 6، شماره 14 و 15، صص 168 ـ 141، 1396.
  36. Allik, Juri and Anu Realo . Individulism – Collectivism and Social capital,Journal of cross – cultural Psychology, Vol. 35 No. 1, January 2004 29-49.2004.
  37. Bourdieu, P. The forms of capital. In J. G. Richardson (Ed.) , Handbook of theory and research for the sociology of education. New York: Greenwood.1986.
  38. Fine, Ben and Costas Lapavitsas . Social Capital And Capitalist Economies, South Eastern Europe Journal of Economic. 17-34.2004.
  39. Leyden,, Kevin M. Social Capital and the Built Environment: The Importance of Walkable Neighborhoods, American Journal of Public Health, Vol 93, No. 9, p-p 1546 – 1551.2003.
  40. Putnam RD . Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York, NY: Simon & Schuster.2000.
  41. Bourdieu, P. , & Wacquant, L. An Invitation to Reflexive Sociology. Chicago: University of Chicago Press.1992.
  42. Coleman, J . Social Capital in the Creation of Human Capital”, American Journal of Sociology, 94, Supplement, 95-120.1988.
  43. Coleman, J .Foundations of Social Theory, Cambridge: Harvard University Press-
  44. Colemann, J . A Rational Choice Perspective on Economic Sociology”, in Smelser and Swedberg.1994.
  45. Ellison, Nicole B. , Charles Steinfield and Cliff Lampe The Benefits of Facebook ‘‘Friends: ’’ Social Capital and College Students’ Use of Online Social Network Sites, Journal of Computer-Mediated Communication 12 - 1143–1168.2007.
  46. Putnam, R. The prosperous community: Social capital and public life. The American Prospect, 13, 35-42.
  47. Rasmussen, Catherine M. , Jessica Armstrong and Scott A. Chazdon .Bridging Brown County: Captivating Social Capital as a Means to Community Change, Journal of Leadership Education, Volume 10, Issue 1, p-p63 – 82.2011.
  48. Samsu, K. , K. Hasnita and S. N. t Shojaei, H. Asayes. the financial obstocles of women`s political participation in Iran, report and opinion, Vol 2 (10) , pp. 41-49. 2010.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار