تحلیل انتقادی کارکردهای اجتماعی دین از دیدگاه منتسکیو

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

منتسکیو از جمله صاحب نظرانی است که تاثیر فراوانی بر سایر اندیشمندان و حتی سیاستمداران گذاشته است. او در کتاب خود به نام روح القوانین کارکردهای اجتماعی گوناگونی را برای ادیان برمی‏شمارد. محقق در پژوهش حاضر در پی آن است که با رویکردی انتقادی و با استفاده از روش کتابخانه ای به تببین نظریات منتسکیو بپردازد. برخی از نتایجی که وی در بررسی های خود در مورد دین به آنها دست یافته شامل وجود تناسب حکومت معتدل با مذهب مسیح و حکومت استبدادی با حکومت اسلام، مناسبت مذهب کاتولیکی با رژیم سلطنتی و مذهب پروتستان با رژیم جمهوری، لزوم موافقت قوانین اخلاقی با قوانین مذهبی و ... است که در متن مقاله بدان ها اشاره شده است. آنچه منتسکیو به عنوان کارکردهای اجتماعی دین برشمرده است، گویای نگاه تقلیل گرایانه و یا ابزار انگارانه او در دو ساحت تقلیل حقیقت دین به کارکرد آن و تقلیل اهداف متعالی دین به امر دنیایی است. هم چنین به نظر می رسد تحلیل او از اسلام، ناقص و بر اساس رفتار حکام و خلفای ظالم در طول ادوار اسلامی شکل گرفته است. لازم به ذکر است که جانبداری و مداخله علایق مذهبی در تبیین امور، نیز از جمله انتقادات وارد بر وی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical analysis of the social functions of religion From Montesquieu's point of view

نویسندگان [English]

  • mohammad soltanieh 1
  • mohammadali salime 2
1 Assistant Professor Razavi University of Islamic Sciences
2 M.Sc. Student of Muslim Social Science, Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Montesquieu is one of the experts who has greatly influenced other thinkers and even politicians. In his book, The Spirit of Laws, he enumerates various social functions for religions. The researcher in the present study seeks to explain Montesquieu's theories with a critical approach and using the library method.Some of the conclusions he has reached in his studies of religion include the compatibility of moderate government with the religion of Christ and authoritarian rule with the government of Islam, the relationship of Catholicism with the monarchy and Protestantism with the republic, the need for morality to agree with the law. It is religious and ... which is mentioned in the text of the article.
What Montesquieu enumerates as the social functions of religion reflects his reductionist or instrumentalist view in the two areas of reducing the truth of religion to its function and reducing the transcendent goals of religion to the world.Also, his analysis of Islam seems to be incomplete and based on the behavior of oppressive rulers and caliphs during Islamic times. It should be noted that the bias and interference of religious interests in explaining matters is also one of the criticisms against him.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Montesquieu
  • Religion
  • Social Function
  • Critical Analysis

مراجع

  1. اسدیان، احمد، تحولات تفکیک قوا، تهران، چاپ سوم، انتشارات مجد، 1395.
  2. اسکید مور، ویلیام، تفکر نظرى در جامعه شناسى، جمعی از مترجمان، تهران، نشر سفید، 1392.
  3. بخشایشی اردستانی، احمد ، سیر تاریخی اندیشه‌های سیاسی در غرب (از افلاطون تا نیچه)، تهران، انتشارات آوای نور، چاپ چهارم، 1388.
  4. توسلی، غلام عباس، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، نشر سمت، 1385.
  5. جوادى آملى، عبداللّه، شریعت در آینه معرفت، تهران، مرکز نشر فرهنگى رجاء، تهران، 1373.
  6. دورکیم، امیل، صور بنیانی حیان دینی، ترجمه باقر پرهام، تهران، چاپ اول، نشر مرکز، 1383.
  7. رابرت ا. هیوم، ادیان زنده جهان، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1372.
  8. شاهنیانس، آیدا، زیار، محمد، «مُنتسکیو نویسنده‌ای متعهد است؟» پژوهش­های ایرانشناسی، سال هشتم، شمارۀ دوم،1397.
  9. عشقی، فاطمه ، «آموزش‌های انسانگرایانه در رمان "نامه‌های ایرانی" منتسکیو - شاهکار قرن (18)»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره 51، زمستان 1389.
  • علیزاده، بیوک ، حیات تعقلى اسلام، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، 1371.
  • مرکز مالمیری، احمد، حاکمیت قانون: مفاهیم، مبانی و برداشت‌ها، تهران، چاپ سوم، انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1394.
  1. مصباح یزدى، محمدتقى ، آموزش عقاید، قم، سازمان تبلیغات اسلامى، 1365.
  2. مطهری خواه، ذبیح، «کارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابن سینا»، مجله علمی فلسفه دین، سال دوازدهم، شمارۀ 4، صص 795-830، 1394.
  3. مقیمی، سعید، « تأثیر مؤلفه‌های فلسفی عصر روشن یابی بر الگوهای قدرت سیاسی»، مجله علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره6، ص 109، 1386.
  4. منتسکیو، بارون، روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، تهران: انشارات امیرکبیر، 1322.
  5. هاشمی، بهزاد، «ایران در نامه‌های ایرانی منتسکیو»، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاداراک 1384، شماره4، 1384.
  6. همیلتون، ملکلم، جامع هشناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ دوم، تهران، تبیان، 1381.
  7. یاسپرس، کارل، اسپینوزا: فلسفه، الهیات و سیاست، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، طرح نو، 1375.
  8. Durkheim, Emile، The Dualism of Human Nature and its Social Condition, New York, Berghahn Books،
  9. Freud, Sigmund & Strachey, James ،future of an illusion, New York, Norton،
  10. Marx, karl ، Critique of Hegel's Philosophy of Right, Cambridge, Cambridge University Press، 2009
  11. Ritzer, George ،sociological theory, California, sage publishing،

Weber, Max ،The sociology of religion, Boston, Beacon Press،1963،

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار