تأثیر ساختار سیاسی جمهوری اسلامی در مدیریت تعارضات اجتماعی

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

ساختار سیاسی جمهوری اسلامی بر جمهوریت و اسلامیت استوار شده است. پرسش اصلی این است که آیا این ساختار می‌تواند تعارضات اجتماعی را مدیریت کند؟ پاسخ این پرسش وابسته به بررسی کیفیت ترکیب جمهوریت و اسلامیت و نظم حاکم بر آن است که آیا این دو باهم سازگارند یا اینکه جمهوریت و اسلامیت متعارض‌اند. در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد: نخست، نظریه‌ای که ترکیب جمهوریت و اسلامیت را همگون دانسته است. دوم، دیدگاهی است که حکومت اسلامی را در تضاد با جمهوریت و مردم محوری می‌داند. نتیجه این نگاه به حکومت دینی، ناتوانی دولت در مدیریت تعارضات اجتماعی است بلکه این سبک از حکومت خود زایش‌گر تعارضات حل‌نشدنی است. چه آنکه کاهش وفاق اجتماعی یکی از عواقب کم‌رنگ شدن دموکراسی است. این نوشتار با واکاوی مفاهیم «ولایت»، «حکومت اسلامی»، «جمهوری» و «تعارض اجتماعی» و با بررسی متون دینی، دیدگاه نخست را تقویت می‌کند. در پایان نیز رکن جمهوریت را شرط کارآمدی نظام اسلامی و کاهش‌دهنده تعارضات اجتماعی میداند. جایگاه و ضرورت این بحث آنگاه نمایان می‌شود که برخی این شبهه را مطرح می‌کنند که جمهوری اسلامی کارآمدی لازم را ندارد. این نوشته موضوعی است که سابقه‌ای بر آن نیافتیم. لذا طرح آن را گامی نخستین برای طرح موضوع می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of the Political Structure of the Islamic Republic on the Management of Social Conflicts

نویسنده [English]

  • ali jalaeyan akbarneya 2
2 Assistant Professor Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

The political structure of the Islamic Republic is based on the republic and Islam. The main question is whether this structure can manage social conflicts? The answer to this question depends on examining the quality of the combination of the republic and Islam and the prevailing order as to whether the two are compatible or whether the republic and Islam are in conflict. There are two views in this regard: First, the theory that the combination of republic and Islam is homogenous. The second is the view that the Islamic government is in conflict with the republic and the people. The result of this view of religious government is the inability of the state to manage social conflicts, but this style of government itself gives birth to unresolved conflicts. The decline of social harmony is one of the consequences of the decline of democracy. This article reinforces the first view by analyzing the concepts of "province", "Islamic government", "republic" and "social conflict" and by examining religious texts. In the end, he considers the pillar of the republic as a condition for the efficiency of the Islamic system and a reduction of social conflicts. The status and necessity of this debate becomes apparent when some raise the suspicion that the Islamic Republic is not efficient enough. This is a topic we did not find a background on. Therefore, designing it is the first step in designing the issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Political structure"
  • "Government structure"
  • "Social conflict"
  • "Islamic Republic"
  • "Republic"
  1. انصاریان، حسین، ترجمه نهج البلاغه(صبحی صالح)، چاپ اول، تهران، پیام آزادی، 1378.
  2. ارسطا، محمدجواد، «جمهوریت و اسلامیت»، مجله بازتاب اندیشه، شماره 8، قم، 1379.
  3. افلاطون، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن، لطفی، تهران، خوارزمی، 1367.
  4. بحر العلوم، محمد بن محمدتقی، بلغة الفقیه، تهران، مکتبة الصادق، 1403.
  5. جمعی از نویسندگان، انقلاب اسلامی ایران، ویراست چهارم، قم، معارف، 1387.
  6. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت، دارالعلم للملایین، 1410.
  7. چلبی، مسعود، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، شماره 6، تهران، 1372.
  8. حائری یزدی، مهدی، حکمت و حکومت، لندن، شادی، 1994.
  9. حسینی خامنه­ای، علی، ولایت و حکومت، تهران، صهبا، 1391.
  • خلخالی، سید محمدمهدی موسوى‌، الحاکمیة فی الاسلام، قم، مجمع اندیشه اسلامی، 1425.
  • دیانی، محمد شمس‌الدین، بررسی تطبیقی فلسفه دموکراسی و مردم‌سالاری دینی، مشهد، مرندیز، 1395.
  1. شیرودی، مرتضی؛ حسینی، جلال، «سنجش کمی و کیفی مفهوم جمهوری و دموکراسی در اندیشه سیاسی امام خمینی»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال یازدهم، شماره 37، قم، 1393.
  2. طباطبایی، سیدمحمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417.
  3. طوسی، محمد بن الحسن، الغیبة، قم، دارالمعارف الاسلامیة، 1411.
  4. عصاریان­نژاد، حسین؛ مؤمنی، اسکندر، «تبیین و ترسیم مؤلفه و شاخص‌های تولید اختلال و بی‌نظمی اجتماعی»، مجله امنیت ملی، شماره 1، تهران، 1390.
  5. فرهیخته، شمس‌الدین، فرهنگ فرهیخته؛ واژه­ها و اصطلاحات سیاسی حقوقی، تهران، زرین، 1377.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1407.
  7. کوئن، بروس، ترجمه محسن، ثلاثی، درآمدی به جامعه‌شناسی، تهران، توتیا، 1395.
  8. مطهری، مرتضی ، آینده انقلاب اسلامی ایران، تهران، صدرا، 1394.
  9. مظفر، محمدرضا، المنطق، قم، اسماعیلیان، 1388.
  10. نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت‰ ، 1408.
  11. الهادی، جعفر، حاکمیت در اسلام، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1422.
  12. هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی (اسرار آل محمد‰)، قم، الهادی، 1405.