استادیار تاریخ و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
چکیده
از شاخصههای مهم جامعۀ پیشرفته، تولید مستمر دانش در آن است. تولید دانش نیز، مستلزم فراهم آمدن مقدماتی است که آزاداندیشی از مهمترین آنهاست. فارغ از مباحث نظری موضوع، مطالعۀ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی نشان میدهد آزاداندیشی، تأثیر بسزایی بر رونق تمدن اسلامی، در سدههای اوج آن داشته است. داعیۀ این نوشتار آن است که برای پیشرفت کشور و تحقق تمدن نوین اسلامی نیز، بایستی به این مقوله توجه جدی شود و بسترهای آن در عرصههای گوناگون فرهنگی و علمی فراهم شود. چرایی و چگونگی این امر، مسألهای است که این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی در پی پاسخگویی به آن میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد بالابودن ظرفیت حکومت از جنبۀ انتقادپذیری و برتافتن دیدگاههای دانشمندان و عالمان، رونق فرهنگ نقد و نقادی، جسارت علمی دانشمندان و شکستن مرزهای دانش، و همچنین تحقق کرسیهای آزاداندیشی و نظریهپردازی، از راهکارهای تحقق آزاداندیشی در کشور است که عملیشدن آنها، قطعاً پیشرفت علمی کشور را به دنبال خواهد داشت.