A Preliminary Examination of the Role of Pilgrimage in Shia Culture from a Sociological/Anthropological Perspective (Case Study: Women's Pilgrimage)

Document Type : Razavi

Authors

1 Master of Shi'ite Sociology, Allameh Tabatabai University / phd student of sociology of Kharazmi University

2 Phd in Islamic history and member of the faculty of Allameh Tabatabai University

Abstract

Pilgrimage is a key mechanism for promoting and reproducing religious and social identity within the Shia community. Therefore, understanding the subcultures of pilgrimage among different ethnic and social groups of pilgrims is of great importance. This research aims to analyze the ritual of pilgrimage using a sociological/anthropological approach, with the help of observational tools, participant observation, interviews, and library resources, to outline a general pattern of the socio-cultural life of pilgrims in Shia Islam. Women's pilgrimage is emphasized in this study. For analysis, concepts defined by Peter Berger, such as religion, the sacred, culture, religious pluralism, etc., are utilized. The findings indicate that in Shia culture, there is no difference between men and women regarding the sanctity and presence of shrines, but there is gender segregation in some pilgrimage sites. Considering the person being visited in pilgrimage as alive, combined with the degenderizing of him or her, as well as the necessity for women to cover more of their bodies during pilgrimage, can be mentioned as constant features in Shia pilgrimage culture. To identify common or changing elements in women's pilgrimage from the past to the present, considering environmental changes, further extensive research is needed. 

Keywords

Main Subjects

References

  1. اسپردلی جیمزپ و مک­کوردی دیوید و دیگران (۱۳۸۶)، پژوهش فرهنگی (مردم‌نگاری در جوامع پیچیده). ترجمه: بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  2. اسحاقی پیمان و دیگران (۱۳۹۵). مقالۀ زیارت در: دانشنامه جهان اسلام، به کوشش بنیاد دایره‌المعارف ­اسلامی.
  3. اسحاقی، پیمان. (۱۳۹۵). مقالۀ زیارت در: فرهنگ سوگ شیعی، به کوشش و سرویراستاری: محسن‌حسام مظاهری، تهران: خیمه.
  4. اصغری­نژاد، محمد. (۱۳۹۴). زیارت قبور و سفرهای زیارتی از نگاه اهل سنت، نشریۀ سراج منیر، شماره۱۶، منتشر شده در پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان‌های سلفی، ص۱۳۱-۱۵۰.
  5. انگروزینو، مایکل. (۱۳۹۶). درآمدی بر مردم­نگاری. ترجمۀ جبار رحمانی و محمدرسولی. تهران: فرهنگ.
  6. برگر، پیتر. (۱۳۹۷). سایبان مقدس: ترجمه: ابوالفضل مرشدی، تهران: ثالث.
  7. برگر، پیتر؛ بریجت، برگر؛ هانسفرید، کلنر. (۱۳۹۴)، ذهن بی­خانمان؛ نوسازی و آگاهی، ترجمه: محمد ساوجی، تهران: نی.
  8. بهرام­پور، شعبانعلی. (۱۳۸۷). مردم­نگاری و کاربرد آن در ارتباطات. فصلنامه رسانه، 19 (1)، ص۵۷-۷۸.
  9. صالحی­زاده، زهرا. (۱۳۹۸). خانم! فردا کوچ است (سفرنامه سکینه سلطان). بازنویسی، تهران: اطراف.
  10. ریتزر، جرج. (۱۳۹۵). مقالۀ زیارت در: دانشنامۀ جهانی شدن، سرپرستان ترجمۀ نورالله مرادی و محبوبه مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
  11. رحمانی، جبار. (۱۳۹۱)، مناسک و آیین­های شیعی در هند، تهران: خیمه.
  12. رحمانی، جبار. (۱۳۹۳). انسان­شناسی مناسک عزاداری محرم (تغییرات مناسک عزاداری محرم). تهران: تیسا.
  13. رحمانی، جبار. (۱۳۹۷). مقالۀ جامعه شیعی به‌مثابۀ جامعه­ای در فراق در: مجموعه مقالات تأملات جامعه‌شناختی پیاده‌روی اربعین، به کوشش: محسن­حسام­ مظاهری. اصفهان: آرما.
  14. شاردن، ژان. (۱۳۷۲). سفرنامه شاردن. ترجمۀ اقبال یغمایی، تهران: توس.
  15. طاووسی­مسرور، سعید. (۱۳۹۵). مقالۀ کربلا در: فرهنگ سوگ شیعی. به کوشش و سرویراستاری: محسن­حسام مظاهری. تهران: خیمه.
  16. عرب­­تیموری، عبدالطیف. (۱۳۹۵). زیارت از دیدگاه اهل تسنن، فصلنامه علمی تخصصی حبل­المتین، 5(16)، ص۱۲۶-۱۳۸.
  17. عربخانی، رسول. (۱۳۹۷). زیارت عراق (پدیده­ای فرهنگی با ابعاد سیاسی، برشی از مناسبات سیاسی ایران و عثمانی دورۀ قاجار)، فصلنامه شیعه­شناسی، 16(63)، ص۱۱۵-۱۳۰.
  18. غیاثی، هادی. (۱۳۹۷). ابعاد تمدنی نهاد زیارت در فرهنگ شیعی. پژوهشنامه حج و زیارت، 3(6)، ص۱۳۷-۱۶۸.
  19. قبادی، علیرضا؛ سعیدی، کمال؛ سعیدی، مژگان. (۱۳۹۴). تفسیر اجتماعی فرهنگی امر زیارت در امامزاده‌های شهر تهران، دومین کنفرانس ملی توسعۀ پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
  20. قربی، سید محمدجواد؛ رفیع، حسین. (۱۳۸۸). عالمان دین در آوردگاه مشروطه. مجلۀ زمانه، شمارۀ ۸۶ و ۸۷، ص۱۸-۲۶.
  21. کرمی­پور، الله­کرم. (۱۳۸۸ش). پیتربرگر و جامعه­شناسی دین. مجلۀ هفت آسمان، 11(42)، ص۱۴۳-۱۶۲.
  22. مرتضوی امامی زواره، سید علی؛ یوسفی، بتول. (۱۴۰۰ش). تأثیر شیوع ویروس کرونا و بسته شدن حرم رضوی بر نگرش اجتماعی مردم به زیارت (مورد مطالعه؛ نمازگزاران مساجد شهرستان زواره)، مجلۀ پژوهش­های اجتماعی اسلامی، 27(1)، پیاپی (۱۲۳)، ص۱۳۵-۱۶۴.
  23. متقی نیک، روح­الله؛ زارعی، نفیسه. (۱۳۹۶). درنگی در جایگاه امامزادگان و تأثیر آن در توسعۀ فرهنگ زیارت، مجلۀ احسن الحدیث، شماره ۳، ص۶۶-۸۶.
  24. مرشدی، ابوالفضل. (۱۳۹۷). مقالۀ دیباچۀ کتاب سایبان مقدس اثر پیتربرگر. مترجم: ابوالفضل مرشدی، ص۷-۲۸.
  25. محدثی، جواد. (۱۳۹۰). فرهنگ­نامۀ زیارت، تهران: مشعر.
  26. نیزیگاما، ایزاک. (۱۳۹۸). درآمدی بر جامعه­شناسی دین پیتر برگر، ترجمه: علیرضا خدامی، تهران: نقد فرهنگ.
  27. سایت اطلاع­رسانی دانا، آشنایی با زیارتگاه‌های زنانۀ خراسان جنوبی، بی­تا، بازدید: ۱۰.۵.۹۹، dana.ir.
  28. سایت خبرگزاری ایسنا، آشنایی با زیارتگاه‌های زنانۀ کرمان، ۶ اسفند ۱۳۹۲، بازدید: ۱۰.۵.۹۹، isna.ir.
  29. سایت خبرگزاری فارس، ورود آقایان به این زیارتگاه ممنوع، ۱۹ اسفند ۱۳۹۶، بازدید: ۱۰.۵.۹۹، farsnews.ir
  30. سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی. واقعۀ مسجد گوهرشاد. irdc.ir.

Files

Share

How to cite

Statistics