دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823اصول و شیوههای تربیت کودکان331340FAسید محمدسجادی پوردانشجومهدیابراهیمیعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهدJournal Article20191217<em>در این مقاله پس از بیان معنای اصطلاحات (تربیت، تربیت دینی وآموزش) مجموعهای از مهمترین اصول و مبانی تربیت و آموزش مسائل دینی بررسی شده است.</em>
<em>اصول استخراج شده و معرفی شده عبارتاند از: فطری بودن مسائل دینی، اختیاری بودن مسائل دینی، آموزش تدریجی مسائل دینی، نظارت و مراقبت، راستی و صداقت، پرهیز از امر و نهی، پرهیز از عیب جویی و سرزنش.</em>
<em>سپس به بیان روشها و شیوههای انتقال مفاهیم دینی به کودکان پرداخته شده است. از مهمترین این شیوهها عبارتاند از:</em>
<em>روش الگوپذیری، روش تشویق، شیوۀ احترام و تکریم شخصیت فرزند، داستان و قصهگویی، روش محبّت، روش تذکّر، روش موعظه، ذکر امثال و تشبیه، روش عبرت، روش یادآوری نعمتهای الهی، تکرار و تلقین، مشاهده، تجربه و تعقل، برقراری ثواب و عقاب برای اعمال.</em>
<em>از سوی دیگر به بررسی آسیبشناسی در تربیت دینی پرداخته شده است که مهمترین آنها عبارتاند از:</em>
<em>اکراه، اجبار، تحمیل، تحکّم، تحقیر و اهانت، جدال و مراء، ناهماهنگی در گفتار و رفتار، تنبیه و...</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823بررسی تأثیر دینداری اسلامی بر شکلگیری فرهنگ نوع دوستی3356341FAجابرمیرزاپوریدکترای جامعهشناسی و پژوهشگر پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادقJournal Article20191217<em>پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر دینداریِ اسلامی بر شکلگیری فرهنگ نوعدوستی در جامعۀ ایران تدوین شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که چرا و چگونه، دینداری اسلامی بر شکلگیری فرهنگ نوعدوستی تأثیر میگذارد؟ از روش اسنادی و پیمایش</em><em>[1]</em><em>، با ابزار فیشبرداری و پرسشنامه برای جمعآوری دادهها و تحلیل موضوع استفاده شده است. تحلیل و بررسی یافتهها نشان میدهد که اسلام با قابلیت تولید فرهنگ مبتنی بر ارزشها و هنجارهای انساندوستانه، موجب افزایش هنجارمندی، اعتماد اجتماعی، اثربخشی، مسئولیتپذیری و نهایتاً رفتار انساندوستانه نسبت به همنوعان میگردد. یافتهها بیانگر آن است که میان میزان دینداری و نوعدوستی، رابطۀ معنادار و مستقیمی وجود دارد، به این معنا که با افزایش(یا کاهش) دینداری، میزان نوعدوستی در افراد، افزایش(یا کاهش) مییابد. همچنین میان دینداری با دو بُعد نگرشی و رفتاری نوعدوستانه نیز، رابطۀ معنادار و مستقیمی وجود دارد. برایناساس، همراه با افزایش و گسترش دینداریِ اسلامی، فرهنگ نوعدوستانه در جامعۀ اسلامی گسترش خواهد یافت.</em>
<br clear="all" />
[1]. Survey.دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823. تأثیر آموزههای اخلاقی در ارتقاء نگرش دینی افراد جامعه5780342FAعلیاحمدپناهیاستادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانش آموختۀ حوزۀ علمیۀ قمJournal Article20191217<em>بهرهمندی از نگرش ایمانی و دینی از مهمترین اهداف تربیت دینی است. سؤال اساسی این است که مهمترین مؤلّفههای تأثیرگذار در تحول نگرش دینی و ایمانی چیست؟ پژوهش حاضر با هدف تبیین اساسیترین مؤلّفهها در شکلگیری نگرش دینی با تأکید بر جایگاه آموزههای اخلاقی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی</em><em>-</em><em> تحلیلی و استنباطی است. از تتبع و دقّت در آموزههای دینی به دست میآید که مؤلّفههای شناختی، گرایشی و رفتاری از ارکان اصلی تشکیل دهندۀ نگرش دینی است و مؤلّفههای شناختی و گرایشی و رفتاری، تأثیر و تأثر متقابلی دارند. همچنین در آموزههای دینی به اهمیت و جایگاه مؤلّفههای شناختی و معرفتی و رفتاری در تحقق تربیت دینی، تأکید فراوان شده است. </em>
<em>مؤلفۀ شناختی شامل شناخت خداوند، رسالت، امامت و معاد و معرفت دینی است و برخی از نمودهای مؤلّفۀ گرایشی عبارتند از: احساس محبت و عشق به خداوند، خوشگمانی و امیدواری، رضایتمندی از خداوند، احساس خضوع در مقابل او، احساس فقر و بندگی در مقابل پروردگار و شرمساری از نافرمانیها در مقابل خالق متعال، ایمان به خدا و رسالت، ایمان و اعتقاد به معاد و روز واپسین، التزام عملی به فرمایش خداوند و اولیاء الهی و تعهد اخلاقی و انجام رفتارهای اخلاقی، از مهمترین نمودهای مؤلّفه رفتاری و کارکردی است.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823دستاوردهای نماز برای سلامت معنوی و توسعۀ اجتماعی81114343FAمریمسعیدیان جزیعضو هیأت علمی دانشگاه اصفهانJournal Article20191217مصلحتنگری و جامعیت دین اسلام و مطابقت آن با نظام تکوین و فطرت، سبب شده تا اوامر و نواهی الهی از پایداری و واقعگرایی برخوردار باشد. کنکاش دربارۀ کارکردهای اجتماعی فریضۀ نماز و پیامدهای آن از مسائل جدی این تحقیق است. سؤال این است که نماز به عنوان یک فریضۀ الهی، چه آثار وضعی در حوزۀ اجتماعی دارد؟ میتوان گفت نماز با ایجاد رابطۀ حقیقی میان ارکان و اجزاء عالم، به مثابۀ یک اهرم هدایتی، نظارتی، حمایتی عمل نموده و از یک سو با تربیت انسان اجتماعی، مانع انحراف جامعه شده و از سوی دیگر، با ترسیم اهداف کلی و جایگاه انسان در نظام خلقت، زمینۀ پیوستگی و همراهی او را با خالق و ارادۀ او فراهم میآورد. بنای تحقیق آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی، براساس آموزههای دینی برگرفته از نصوص دینی، این موضوع را دنبال کند و مدعی است، این تحقیق از جهت زاویۀ نگرش به موضوعات دینی و تقریر مطالب با ایجاد فرصت تأمل برای صاحبنظران و مدیران و آحاد جامعه، توفیق اقامۀ نماز و پاسداشت آن را بیش از پیش فراهم خواهد آورددانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823بررسی موازین ارزشی اسلام، یهود و مسیحیت در باب اخلاق حرفهای (رویکردی تطبیقی)115142344FAمهدیابراهیمی نژاددانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمانمحبوبهعسکری باقرآبادیدانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت بحران دانشگاه شهید باهنر کرمانJournal Article20191217<em>بیان آموزههای اخلاقی از اساسیترین ارکان شرایع آسمانی برای رساندن انسان به کمال نهایی است و این آموزهها همواره راهنمای جهانیان در کسبوکار بوده است. پیشوایان ادیان نیز با گفتار و عمل، پیروان خود را به تلاش برای آراسته شدن به زیور اخلاق تشویق کردهاند. دین مبین اسلام بهعنوان آخرین و کاملترین دین الهی چه از طریق آیات و چه با احادیث و روایات، به رعایت اصول اخلاقی تأکید مینماید. درک درست و دقیق ارزشهای بنیادی اخلاقی میتواند اولین گام در جهت رسیدن به جامعهای سالم و مطلوب باشد. آنچه به عنوان گام بعدی و اساسیترین گام در نظر گرفته میشود عمل به این ارزشها در تمام ابعاد زندگی است. با توجه به وظیفۀ خطیر سازمانهای فنی و حرفهای در تربیت نیروهای ماهر و کارآزموده، فرصتی فراهم آمده تا ضمن آموزش مهارت، اخلاق حرفهای نیز ارتقا یابد و عرصۀ خدمتگزاری با فرهنگ الهی احیا شود. در مقالۀ حاضر، با تأکید بر اهمیت این موضوع، در رویکردی تطبیقی گزیدهای از دستورات دین اسلام، یهود و مسیحیت پیرامون اخلاق حرفهای مورد مطالعه قرارگرفته و در این راستا، ابتدا به چیستی مفهوم اخلاق، اخلاق حرفهای و ارتباط اخلاق با دین و تاریخچۀ مختصری از پیدایش آن اشاره شده است. در ادامه، برخی آیات قرآنی پیرامون اخلاق آورده شده و در نهایت موازین ارزشی دین اسلام، یهود و مسیحیت در بابِ اخلاق حرفهای مقایسه و سازگاری مفاهیم پایهای ارزشهای اخلاقی در این ادیان جمعبندی شده است. در انتها، توصیههایی برای اجرای این مهم ارائه شده است.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823والدین و پیشگیری از انحرافات اجتماعی در سیرۀ امام صادق143168345FAجمیلهحسین پورکارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، استاد مدعو دانشگاه پیام نوراحمدسعدیعضو هیئت علمی دانشگاه پردیس فارابی دانشگاه تهران.Journal Article20191217<em>شخصیت افراد از همان دورۀ کودکى، تکوین مییابد و شیوههاى گوناگونى جهت تربیت و پیشگیری از انحرافات آنان وجود دارد. در این میان، نقش خانواده در پیشگیری از انحرافات اجتماعی بر کسی پوشیده نیست، اما اینکه خانواده چه مؤلفههایی را مد نظر داشته باشد تا بتواند نقش خود را در پیشگیری از انحرافات اجتماعی به خوبی ایفا کند، در پرتو سیرۀ امام صادق</em><em> مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است برخی از این شیوههای اصلاح رفتار به والدین عرضه شود. در این نوشتار، پس از بیان مفاهیم انحراف اجتماعی به بیان دیدگاه مکاتب مختلف در مورد علل انحرافات پرداخته شده است. سپس نظر اسلام در این مورد، مطرح و عواملی که میتواند در ایجاد انحرافات نقش داشته باشد بیان گردیده است. در ادامه، راهکارهای مناسب در پیشگیری از این انحرافات از بیانات امام صادق</em><em> استخراج گردیده و با توجه به ادوار و ابعاد مختلف تربیتی تنظیم شده است. هدف این نوشتار، بیان مؤلفههایی برای والدین در پیشگیری از انحرافات اجتماعی از زبان شخصیتی است که سیره و سنت وی آزموده شده و بری از هرگونه خطا است. پژوهش حاضر، مبتنی بر روش کتابخانهای است که بر مبنای موضوع انتخابی از روش تحلیلی استفاده شده است.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویپژوهش های اجتماعی اسلامی1029-01172311320170823مهارتهای مددکاری در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیرۀ ائمۀ اطهار169187346FAاسماعیلخارستانیدانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت- دانشگاه علامه طباطبائیJournal Article20191217<em>مددکاری در تعالیم همۀ ادیان آسمانی آمده است و همۀ رهبران الهی، مردم را بدان فرا خواندهاند. از اینرو، خاستگاه مددکاری را باید در ادیان جستجو کرد، چراکه یکی از مهمترین پندهای همه ادیان، کمک کردن و یاری رساندن به همدیگر و همنوع خود است. در آیات قرآن و روایات معصومین</em><em> نیز به مددکاری و یاری رساندن، بهویژه به یتیمان، توجه ویژهای شده و دستورات صریح و اکیدی در این خصوص دارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی و مهارتهای مددکاری اسلامی در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیرۀ ائمۀ اطهار</em><em> بهویژه امام رضا</em><em> میباشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. جامعۀ تحقیق شامل قرآن کریم و احادیث و روایات معصومین</em><em> و دیگر بزرگان است که در کتابها، نشریات و پژوهشها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق میباشد. نمونهگیری به شیوۀ هدفمند انجام شده و بر این اساس، از منابع فوق الذکر استفاده گردیده است. در این تحقیق، ابتدا مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با تحقیق، تعریف و بیان شده است. سپس اهمیت و ضرورت مددکاری در جامعه بر مبنای سیرۀ ائمّه</em><em> ذکر گردیده و در پایان نیز، عوامل و مؤلّفههای مؤثر در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیرۀ ائمۀ اطهار</em><em> بهویژه امام رضا</em><em> مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که، مددکاری یک اصل مهم اجتماعی و همهجانبه است که علاوه بر امور مادی، ابعاد روحی و معنوی زندگی را نیز شامل میشود. ائمۀ اطهار</em><em> بهویژه امام رضا</em><em> در سیره و آموزههای خود همگان را به توجه و یاری رساندن به ایتام و توانمند ساختن آنها جهت عهدهدار شدن امور زندگی خود سفارش نموده و مؤلّفههایی برای آن معرفی نمودهاند که با بهرهگیری از این مؤلّفهها میتوان به ثمرات آن دست یافت.</em>